อำเภอปากพนัง

ประวัติ

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดปกครองท้องที่ให้มีมณฑลเทศาภิบาลใน ร.ศ. 114 อำเภอปากพนังมีชื่อว่า อำเภอเบี้ยซัด หมายถึง ที่คลื่นซัดเอาหอยเบี้ยจากทะเล ซึ่งสมัยโบราณใช้หอยเบี้ยเป็นเงินตราแลกเปลี่ยนสินค้า และในวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2445 ได้มีพระบรมราชโองการให้เปลี่ยนชื่ออำเภอเบี้ยซัดเป็น อำเภอปากพนัง
    เมืองปากพนังเป็นเมืองท่ามาตั้งแต่ครั้งอดีต เป็นศูนย์กลางทางการค้าและเศรษฐกิจที่สำคัญ เนื่องจากมีสภาพภูมิประเทศเป็นแหลมยื่นออกไปในทะเล และมีอ่าวภายในบริเวณปากแม่น้ำปากพนัง เหมาะแก่การเดินเรือและการกระจายสินค้าต่อไปยังหัวเมืองสำคัญอื่น ๆ ทำให้สภาพเศรษฐกิจในสมัยก่อนเฟื่องฟูมาก เนื่องจากมีสำเภาจากเมืองจีนและเรือขนส่งสินค้าขนาดใหญ่มาเทียบท่าและกระจาย สินค้า และนอกจากนี้ยังปรากฏในพระราชหัตถเลขาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่ หัวในคราวเสด็จเยือนปากพนังเมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2448 ความตอนหนึ่งว่า "อำเภอปากพนังนี้ได้ทราบอยู่แล้วว่าเป็นที่สำคัญอย่างไร แต่เมื่อไปถึงฝั่งรู้สึกว่าตามที่คาดคะเนนั้นผิดไปเป็นอันมาก ไม่นึกว่าจะใหญ่โตมั่งมีถึงเพียงนี้" และอีกตอนหนึ่งว่า "เมื่อจะคิดว่าตำบลนี้มีราคาอย่างไรเทียบกับเมืองสงขลา เงินผลประโยชน์แต่อำเภอเดียวนี้น้อยกว่าเมืองสงขลาอยู่ 20,000 บาทเท่านั้น บรรดาเมืองท่าในแหลมมาลายูฝั่งตะวันออกเห็นจะไม่มีแห่งใดดีเท่าปากพนัง"

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอปากพนังตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
•    ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองนครศรีธรรมราช
•    ทิศตะวันออก ติดต่อกับอ่าวไทย
•    ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอหัวไทร อำเภอเชียรใหญ่ และอำเภอเฉลิมพระเกียรติ
•    ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองนครศรีธรรมราช

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอปากพนังแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 18 ตำบล 133 หมู่บ้าน ได้แก่
1.    ปากพนัง        (Pak Phanang)        -    
2.    คลองน้อย        (Khlong Noi)        19 หมู่บ้าน    
3.    ป่าระกำ        (Pa Rakam)        11 หมู่บ้าน    
4.    ชะเมา        (Chamao)        7 หมู่บ้าน    
5.    คลองกระบือ        (Khlong Krabue)        13 หมู่บ้าน    
6.    เกาะทวด        (Ko Thuat)        8 หมู่บ้าน    
7.    บ้านใหม่        (Ban Mai)        8 หมู่บ้าน    
8.    หูล่อง        (Hu Long)        7 หมู่บ้าน    
9.    แหลมตะลุมพุก        (Laem Talumphuk)        4 หมู่บ้าน    
10.    ปากพนังฝั่งตะวันตก        (Pak Phanang Fang Tawantok)        4 หมู่บ้าน    
11.    บางศาลา        (Bang Sala)        9 หมู่บ้าน    
12.    บางพระ        (Bang Phra)        4 หมู่บ้าน    
13.    บางตะพง        (Bang Taphong)        4 หมู่บ้าน    
14.    ปากพนังฝั่งตะวันออก        (Pak Phanang Fang Tawan-ok)        8 หมู่บ้าน    
15.    บ้านเพิง        (Ban Phoeng)        8 หมู่บ้าน    
16.    ท่าพยา        (Tha Phaya)        10 หมู่บ้าน    
17.    ปากแพรก        (Pak Phraek)        9 หมู่บ้าน    
18.    ขนาบนาก        (Khanap Nak)        10 หมู่บ้าน   

คำขวัญเมืองปากพนัง

รังนกเลื่องชื่อ ร่ำลือขนมลา      โอชาไข่ปลากระบอก ส่งออกกุ้งกุลาดำ
                 ออกพรรษาไหว้พระลาก                 นิยมมากแข่งเรือเพรียว

ข้อมูลทั่วไป

อักษรไทย            อำเภอปากพนัง
อักษรโรมัน         Amphoe Pak Phanang
จังหวัด         นครศรีธรรมราช
รหัสทางภูมิศาสตร์     8012
รหัสไปรษณีย์         80140, 80330 (เฉพาะตำบลคลองน้อยชะเมา และเกาะทวด)
ข้อมูลสถิติ พื้นที่     422.5 ตร.กม.
ประชากร         103,268 คน (พ.ศ. 2552)
ความหนาแน่น     244.42 คน/ตร.กม.

ที่ว่าการอำเภอ

ที่ตั้ง             ที่ว่าการอำเภอปากพนัง หมู่ที่ 2 ถนนชายทะเล
            ตำบลปากพนังฝั่งตะวันออก อำเภอปากพนัง
            จังหวัดนครศรีธรรมราช 80140
พิกัด             8?21?30?N 100?12?24?E
หมายเลขโทรศัพท์     0 7551 7399
หมายเลขโทรสาร     0 7551 782